حتما در بسیاری از طرح های فروش خودروها یا در مشخصات آن نام جعبه دنده CVT یا ATM را دیده اید. ما سعی کردیم در این مقاله تفاوت این دو نوع جعبه دنده را به زبان ساده توضیح دهیم.
هنگامی که در یک خودرو ودر شرایط عادی راننده اقدام به تعویض دنده میکند این عمل گیربکس موجب درگیر شدن دو چرخ دنده با اندازه هاو تعداد دندانه های متفاوتی میشود.
درگیرشدن این چرخ دنده های متفاوت سبب بوجود آمدن ضریب دنده های مختلف (متناسب با تعداد دندانه ها و قطر چرخ دنده) میشود و گشتاور و دور براساس این ضریب دنده از موتور به چرخ ها منتقل میشود.
این نحوه درگیری چرخ دنده ها در جعبه دنده های دستی کاربرد دارد که در نمونه های اتوماتیک این نسبت به دنده ها به وسیله درگیر شدن چرخ دنده های خورشیدی و سیاره ای و قفسه نگهدارنده و چرخ دنده رینگی ایجاد میشود، اما در جعبه دنده های CVT خبری از این چرخ دنده های خورشیدی و سیاره ای و ... نیست بلکه تکنولوژی و فرآیند نوینی در حال رخ دادن زیر پوسته این سیستم های انتقال قدرت است.
نمونه ای از گیربکس CVT
CVT مخفف ( Continuously Variable Transmission ) و به معنای سیستم انتقال قدرت متغیر پیوسته است.
استفاده از این نوع سیستم انتقال قدرت به سرعت در حال رشد بوده و کارخانجاتی مانند رنو، نیسان، جنرال موتور، فولکس واگن و... در حال استفاده و تحقیق و توسعه این نوع از سیستم های انتقال قدرت هستند. اجزای اصلی تشکیل دهنده سیستم انتقال قدرت از نوع CVT عبارتند از پولی ورودی (محرک) پولی خروجی (متحرک) و تسمه مخصوص از جنس فلز یا پلاستیک.
هرکدام از پولی های متحرک و محرک ( خروجی و ورودی) از دو مخروط تشکیل شده اند که در این مخروط ها میتوانند در راستای محوری که روی آن نصب شده اند حرکت کنند و به هم نزدیک و دور شوند، بر روی این دو پولی تسمه ای که بعضا دارای سطح مقطع V شکل است قرار میگیرد. زمانی که دو مخروط تشکیل دهنده هر پولی به هم نزدیک میشوند به دلیل سطح شیبدار مخروط ها تسمه بر روی سطح شیبدار مخروط حرکت کرده و به سمت بالا رانده میشود. با این عمل در واقع شعاع پولی که تسمه با آن در تماس است افزایش مییابد. زمانی که دو مخروط از هم فاصله بگیرند عرض پولی بیشتر شده و تسمه پایین میرود و بین دوسر مخروط قرار میگیرد، با این عمل شعاع پولی که تسمه روی آن متصل است کاهش مییابد.
زمانی که دو پولی که هرکدام از دو مخروط متحرک تشکیل شده اند عرض خود را از طریق جابه جایی مخروط ها تغییر میدهند، بی نهایت شعاع پولی ایجاد میشود و همان طور که میدانیم نسبت میان شعاع پولی ورودی و خروجی سبب ایجاد بینهایت ضریب دنده میشود به همین دلیل زمانی که خودرو در حال حرکت است یا افزایش یا کاهش سرعت عرض این پولی ها کم و زیاد شده و نسبت دنده ای را متناسب با وضعیت حرکتی خودرو ایجاد میکند. به همین دلیل است که گفته میشود برخلاف سایر جعبه دنده های اتوماتیک و دستی که تعداد محدودی ضریب دنده را تولید میکنند در جعبه دنده های CVT بی نهایت نسبت دور ایجاد میشود که این امر سبب از بین رفتن شوک و تغییر دورهای ناگهانی ناشی از تعویض دنده ها میگردد و به صورت پیوسته و متغیر در هر لحظه ضریب دنده مناسب انتخاب میشود. از جمله مزایای استفاده از این نوع سیستم های انتقال قدرت میتوان به کاهش مصرف سوخت تا بیش از ۱۸ درصد نسبت به گیربکس های خودکار معمولی انتقال روان تر و یکنواخت تر قدرت موتور، کارایی دینامیکی بهتر، شتابگیری بهتر، کارکرد دائمی موتور در بهینه ترین دور که ضمن کمک به سلامت موتور باعث کاهش مصرف سوخت میشود.
AMT مخفف شده عبارت ( Automated Manual Transmission) به معنای سیستم انتقال قدرت دستی اتوماتیک شده است.
این نوع گیربکس ها در واقع راحتی استفاده از گیربکس های اتوماتیک را به ویژه در ترافیک های شهری برای راننده به ارمغان میآورند در حالیکه پیچیدگی و هزینه بالای گیربکس های اتوماتیک را ندارند. در واقع این نوع از سیستم های انتقال قدرت همان گیربکس های دستی هستند که عمل کلاچ گیری و تعویض دنده در آنها به وسیله یک مجموعه الکترونیکی و مکانیکی صورت میپذیرد.
ATM ها از اجزای اصلی شامل واحد انتخاب حالت دنده، واحد کنترل کننده الکترونیکی ECU، دریچه گاز برقی (مبدل دریچه گاز برقی)، عملگرها برقی تعویض دنده و کلاچ گیری تشکیل شده اند. در این نوع از سیستم های انتقال قدرت راننده میتواند با قرار دادن اهرم تعویض دنده در حالت مخصوص به تعویض دستی، شخصا اقدام به تعویض دنده ها کند و هم چنین میتواند با قرار دادن در حالت اتوماتیک این کار را به مجموعه الکترونیکی و مکانیکی تعبیه شده بسپارد. هنگامیکه راننده اهرم تعویض را در حالت اتوماتیک قرار میدهد واحد کنترل الکترونیکی به کلاچ برقی دستور میدهد و عملیات کلاچ گیری انجام میشود، سپس واحد تعویض دنده برقی اقدام به درگیر کردن گیربکس دستی در دنده یک میکند، اما کماکان سیستم کلاچ برقی عملیات کلاچ گیری را ادامه میدهد ( مشابه حالتی که خودرو در دنده یک قرار داده وپدال کلاچ را پایین نگه داریم) در این حالت واحد پردازش ECU با در اختیار داشتن پارامتر هایی نظیر سرعت خودرو، وضعیت دریچه گاز، دور موتور و... در زمان لازم دستور کلاچ گیری مجدد را به مجموعه کلاچ برقی و دستور درگیر کردن دنده دو را به مجموعه تعویض برقی دنده میدهد و مجددا واحد کلاچ برقی دیسک و صفحه را درگیر میکند (مشابه حالتی که کلاچ توسط راننده گرفته شده و دنده دو جا زده شود و پدال کلاچ به آرامی رها شود ) و این عملیات تا سبک ترین دنده ادامه مییابد .زمانی که اهرم تعویض در حالت دستی قرار میگیرد فرامین لازم برای وارد مدار شدن کلاچ برقی و مجموعه تعویض دنده برقی توسط راننده داده میشود بطوری که وقتی راننده اهرم تعویض را د جهت سبک کردن دنده ها فشار دهد این پیام از طریق واحد پردازش به مجموعه کلاچ و تعویض کننده برقی دنده ها فرستاده میشود و گیربکس یک دنده سبک تر میشود ( مثلا از ۲ به ۳)
تیپ ترونیک و شیفت ترونیک نوع خاصی از جعبه دنده ها به شمار نمیروند، بلکه به عنوان یک تکنولوژی و امکان ویژه برای تعویض دنده ها شناخته میشوند.
در گیربکس های اتوماتیک تیپ ترونیک و شیفت ترونیک برخلاف گیربکس های اتوماتیک معمولی، این اختیار به راننده داده شده است که بصورت دستی و از طریق اهرم تعویض دنده یا از طریق شیفترهای تعبیه شده در پشت فرمان خودرو دستور سبک یا سنگین کردن دنده ها را بدهد .در این سیستم اگر راننده اهرم تعویض را در حالت اتوماتیک قرار دهد تعویض دنده ها بصورت اتوماتیک انجام میشود، اما اگر اهرم را در وضعیت دستی قرار دهد میتواند با استفاده از حرکت خاص تعریف شده برای اهرم دنده یا با استفاده از شیفترها خود اقدام به تعویض دنده ها کند. البته در این حالت چنانچه تعویض دنده ها از طرف راننده به موقع صورت نگیرد و از محدوده قرمز تعریف شده برای موتور و گیربکس عبور کند، برای جلوگیری از آسیب به موتور و گیربکس، به صورت اتوماتیک دنده سبک میشود .بسیاری از شرکتهای خودروسازی اسامی انحصاری را بر روی این نوع از سیستم تعویض دنده قرار میدهند، اما در واقع عملکرد بیشتر آنها شبیه هم است.
گیربکس CVT | گیربکس AMT | گیربکس اتوماتیک یا شیف ترو |
کمک به کاهش مصرف سوخت نسبت به سایر گیربکس های اتوماتیک انتقال قدرت یکنواخت تر و روان تر - کمک به کارکرد همیشگی موتور در بهینه ترین دور--عدم وجود پیچیدگی بسیار بالای گیربکس های اتوماتیک شیف ترونیک شتابگیری بهتر
| عدم وجود پیچیدگی و هزینه های نگهداری و گران قیمت گیربکس های اتوماتیک-نصب و راه اندازی آسان | سرعت و دقت بالای دنده ها راحتی های شهری دقت بسیار خوب مصرف بهینه سوخت |
هزینه نگهداری بالا اما کمتر از سایر گیربکس های اتوماتیک - نیاز به استفاده از روغن های خاص و گران قیمت - این گیربکس ها به علت نرمی بیش از حد در کارکرد و ثابت ماندن دور موتور هیچ حسی از تعویض دنده و رانندگی اسپرت را به راننده منتقل نمیکند. | عدم وجود دقت کافی در حد و اندازه گیربکس های اتوماتیک پیشرفته- عدم هم خوانی کامل با تمام گیربکس های دستی | تکنولوژی بسیار پیشرفته- گران قیمت نگهداری بالا |
تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک ایران اروپا با 40000 کیلومتر گارانتی معتبرترین برند در صنعت تعمیر و فروش گیربکس های اتوماتیک در ایران (استان کرمانشاه) با مدیریت مهندس محسن عزیزی
شما دوستان عزیز میتوانید در صورت داشتن هرگونه سوالی از طریق زیر با مهندس محسن عزیزی در ارتباط باشید
کلیه حقوق و قوانین این سایت دارای ثبت رسمی و متعلق به تعمیرگاه ایران اروپا بوده و هرگونه سواستفاده از نام تعمیرگاه، اخبار ها و فیلم ها توسط وکیل مربوطه پیگرد قانونی دارد.
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |